Cafe Sài Gòn - Phần I

Những ai đã từng có dịp qua Sài gòn đều bị thành phố này mê hoặc bởi những gương mặt khác nhau của nó. Mà gương mặt quyến rũ nhất của Sài gòn chính là những quán cà phê....

    Thực ra, quán cà phê ở Sài gòn đã không còn giữ được cái vẻ nguyên khai của nó, nơi chỉ bán cà phê và tất nhiên, người ta đến đó cũng chỉ để uống cà phê. Nhiều quán cà phê ở Sài gòn ngày nay là một "hỗn hợp bar - cà phê", nơi ngoài cà phê ra, khách vẫn có thể uống những đồ giải khát ưa thích. Dẫu vậy, khi rủ nhau, người ta chỉ cần nói: "Đi cà phê!" - Thế là đủ.

Còn tương đối trung thành với quán cà phê truyền thống chính là hệ thống cà phê Trung Nguyên, giờ đây có thể bắt gặp ngàn ngạt trên khắp các phố phường Sài gòn. Cà phê Trung Nguyên có hẳn một điểm tựa mang tính triết học: sáng tạo. Bởi vậy mà anh chàng nhà thơ râu tóc bù xù, nhưng đầu ấn tượng quảng cáo cho cà phê Trung Nguyên được hiểu là đang sáng tạo bên ly cà phê bốc khói. Và cũng bởi vậy mà bước vào bất kỳ một quán nào trong cái dây chuyền cà phê này, khách hàng đều bắt gặp một bản thực đơn cà phê giống hệt nhau với đủ 9 loại cà phê, từ Sáng tạo 1 đến Sáng tạo 9!

Riêng đối với những khách sành uống cà phê, vào một quán Trung Nguyên, họ bỏ lại đằng sau những ý nghĩa triết học của cà phê và thường chỉ gọi vắn tắt: "Cho một 8 đá!" là đủ. Có nghĩa là 1 ly cà phê có bỏ đá thuộc loại Sáng Tạo 8, hay đơn giản là cà phê chồn! Câu chuyện huyền thoại về giống chồn đực Mjia trên miền đất cao nguyên, ban đêm leo lên cây ăn cà phê, sau đó thải ra theo đường tiêu hoá cả ký hạt cà phê dưới gốc cây
để người ta đem về ngâm nước và chế biến thành một loại cà phê có hương vị đặc biệt không đâu có, được Trung Nguyên khéo léo đưa vào trong sản phẩm của mình. Còn gì thú vị hơn khi mơ màng bên ly cà phê đậm đặc và tưởng tượng về những con chồn đêm cao nguyên!

    Trung Nguyên có hệ thống cà phê quán rải khắp Sài gòn, nhưng lại ít hiện diện ở đường Đồng khởi, thực sự là "con đường cà phê" của Sài gòn. Có thể nói không ngoa rằng, đã có cả thế hệ người Sài gòn gắn bó với con đường này qua những quán cà phê.

  

Người ta nói rằng Paris hấp dẫn du khách bởi tháp Eiffel, sông Sein và những quán cà phê vỉa

hè. Thì ở Việt Nam vào buổi sáng sớm, ở đầu đườngĐồng khởi, trước toà nhà Metropolitan cũng có cà phê vỉa hè, nơi du khách có thể thong thả nhấp từng ngụm cà phê trong cái se se buổi sáng hiếm hoi của Sài gòn. Lui xuống phía dưới chút nữa, gần khu trung tâm là những tiệm cà phê một thời lừng lẫy danh tiếng của Sài gòn cũ như La Pagole, Givral, Brodard .... La Pagole đã đóng cửa sau năm 1975, còn Brodard và Givral thì vẫn còn lại thách thức với thời gian. Hai tiệm cà phê này nằm ở vị trí đắc địa, xế ngay cửa toà nhà nghị viện Sài gòn cũ (nay là nhà hát thành phố), nổi tiếng do các nhà văn và ký giả trong nước, ngoài nước thường tập trung ở đây để săn tin thị trường ! Nhà văn thì thường ngồi bên Givral, trong khi nhà báo tụ tập ở Brodard. Trước năm 1975, nếu như muốn biết những gương mặt danh tiếng nhất trong giới chữ nghĩa của Sài gòn thì chỉ cần đến hai tiệm cà phê này là gặp! Bây giờ, lớp trẻ Sài gòn thường ngồi ở Givral, trong khi những người thuộc lứa tuổi trung niên ở Sài gòn vẫn ưa ngồi bên ly cà phê ở Brodard, nhấm nháp cái hương vị xưa cũ của một thời.

    Xuôi về phía cuối đường Đồng khởi, vượt qua một số quán cà phê mái hiên bên hông các khách sạn Continental. Majestic, Caravelle, có một quán cà phê khá thời thượng hiện nay ở Sài gòn mang tên cũ của đường Đồng khởi là cà phê Catinat. Ở một góc, người chủ đã khéo léo tạo nên nét riêng của quán với việc dán trên tường những viên gạch có chữ ký của những nhân vật mà người ta cho là nổi tiếng. Đủ cả: âm nhạc có Trịnh Công Sơn, Tô Vũ, Phạm Tuyên, Lệ Thu, Mỹ Linh, Phú Quang, Hồng Nhung, Lê Dung, Thuỷ Mị, Trọng Tấn; hội hoạ có Đỗ Quang Em, Lưu Công Nhân; điêu khắc có Phạm Văn Hạng, thi ca có Nguyễn Duy, Phạm Thị Ngọc Liên, Chim Trắng; điện ảnh có Phạm Hoàng Nam ... Đặc biệt, có cả chữ ký của nhà thơ Trần Đăng Khoa! (Người vốn nổi tiếng là không rượu chè, không cà phê thuốc lá. Chắc ông nhà thơ này chỉ đến để ký tên thôi để tăng thêm phần sang trọng cho quán!)

    Để tận hưởng cái không gian yên tĩnh hiếm hoi và được gần gũi với những nhân vật nổi tiếng như vậy, cũng hơi đắt: giá của mỗi ly cà phê ở đây không dưới 20.000d; nếu là cà phê - rượu như Irish coffee, Calypso hay Rhum coffee thì giá đồng loạt là 29.000. Kể cũng đáng !

    Ở một nhánh rẽ trái của đường Đồng khởi, trên con đường nhỏ Hồ Huấn Nghiệp có cá phê Bố Già, khá nổi tiếng trong giới văn nghệ sĩ, cũng như giới giang hồ Sài gòn. Quán được mở từ năm 1976, có nghĩa là chỉ một năm sau giải phóng. Thoạt đầu chỉ bán kem, sau đó chuyển sang bán cà phê. Nghe kể sở dĩ quán có tên Bố Già là bởi vì ông chủ quán có diện mạo khá giống với Marlon Brando, tài tử điện ảnh lừng lẫy đã thủ vai Bố già trong loạt phim cùng tên rất được giới trẻ Sài gòn hâm mộ hồi thập niên 70.

    Ông chủ quán đã mất cách đây 8 năm, nay bà vợ và mấy người cháu quản lý. Ngồi ở Bố già, khách có thể lựa chọn cái thú vị là ngồi trên vỉa hè hứng những ngọn gió mát rượi từ sông Sài gòn thổi vào, hoặc lui vào bên trong nhà, nơi có những kệ chất nhuốm màu thời gian dọc hai bên tường chất đầy sách ngoại văn cũ.

    Khách nước ngoài ưa đến đây bởi ngoài uống cà phê, họ còn có thể tìm thấy những cuốn sách cũ (mà quán có bán); giới nghệ sĩ thì vì giai thoại kèm theo cái tên của quán còn giới thanh niên thích ngồi đây vào dịp tối khuya, có thể vừa chuyện trò uống cà phê, vừa thoải mái ngắm nhìn những cô vũ nữ chân dài ra vào bên vũ trường Mưa Rừng ở ngay đối diện!

    Những quán có tiểu sử chủ nhân kèm theo để hấp dẫn khách ngồi như cà phê Bố Già ở Sài gòn không nhiều. Ở Hà Nội, nhiều quán cà phê có tiếng thường lấy luôn tên của người chủ làm tên quán như cà phê Lâm, cà phê Giảng, cà phê Quỳnh hay cà phê Nhân. Khách đến uống cà phê để có cảm giác thân thiết như gặp mặt luôn người chủ vậy! Ở Sài gòn, không có mấy quán cà phê mang tên một người chủ nào đó.

    Là một thành phố luôn đổi thay, cà phê quán của Sài gòn cũng luôn đổi thay và điều này giải thích vì sao khó mà có thể tìm được một quán cà phê nổi tiếng được trong một thời gian dài ở Sài gòn. Với đối tượng tới quán cà phê chủ yếu là lớp trẻ thì yếu tố "lạ" được đưa lên hàng đầu. Như trong thời điểm hiện nay, những quán cà phê thời thượng thu hút nhiều lớp trẻ nổi lên có cà phê An Nam ở góc Trương Định - Võ Thị Sáu hay cà phê Chợt Nhớ trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, cạnh khách sạn Omni .....

    Nhằm hướng tới sự lạ, khi người ta tới quán không chỉ để uống mà còn để nhìn, , nhiều quán cà phê Sài gòn ngày càng chú trọng tới phong cách riêng trong trang trí nội thất. Có những quán tự nhiên lạ, hút khách như cà phê A.Q ở góc đường Mạc Đỉnh Chi - Trần Cao Vân. Tên quán chẳng có chút liên quan gì đến tên anh chàng "làm cách mạng" của thi hào Lỗ Tấn mà đơn giản chỉ là tên công ty mở quán. Lạ bởi vì đây là một trong những ngôi nhà gỗ hiếm hoi có tuổi trên 100 năm ở Sài gòn, vốn trước đây là của 1 ông Tây kiểm lâm, trải qua nhiều dịch chuyển, nay thuộc về 1 quan chức làm trong ngành quảng cáo. Nghe nói lần sửa chữa gần đây nhất của ngôi nhà cách nay đã 60 năm. Giữa những bê tông kính hầm hập của đời sống đô thị, một ngôi nhà gỗ dễ khiến người ta trở nên hiền lành hơn? Tuy cổ vậy nhưng trang trí trong nhà lại khá avant-garde, có xích đu cho đôi lứa ngồi uống cà phê....

    Cũng trong sự pha trộn như vậy về trang trí có cà phê Yesterday trên đường Nguyễn Đình Chiểu, nơi khách uống cà phê có thể ngắm những con chim hồng hạc treo lơ lửng trên những chiếc xe máy cổ to đùng được chủ nhân bày ngổn ngang trong phòng. Trong khi đó, cà phê Window's mới mở ở góc đường Trần Cao Vân gần hồ Con Rùa thì phong cách lại rất ngang bởi phong cách bụi không giống ai, với những đường nét thô, lệch, phá cách, hợp với khách trẻ ....

    Điều không thể thiếu khi nhắc đến cà phê Sài gòn chính là âm nhạc, khi mỗi quán đều cố gắng tạo ra 1 phong cách riêng. Hà Nội Và Tôi gần hồ Con Rùa là 1 quán như vậy. Chủ quán tên Toàn người gốc Bắc có gương mặt của 1 hảo hán Lương Sơn Bạc, vậy mà giọng hát thật mềm, thật hiền, hằng đêm vỗ guita thùng bập bùng loại nhạc đồng quê của Việt Nam, với những ca khúc nặng một niềm hoài nhớ xưa cũ. Hát rằng: "Đêm nhớ về Sài gòn - Nhớ bạn bè thèm ngồi bên nhau - Nhắc chuyện đời chuyện ngày xưa sau ...." Đang ở Sài gòn mà nhớ về Sài gòn mới lạ!

    Vẫn hương vị âm nhạc ấy có thể tìm thấy vào các buổi tối tại Montana. Bodegar hay Catinat thì ồn ào hơn 1 chút. Nếu là những đệ tử trung thành của The Beatles thì phải tới Yoko, một quán yên tĩnh nằm trong con phố nhỏ Nguyễn Thị Diệu, với những Imagine, Let It Be... bất tử. Trong khi đó, muốn nghe jazz cafe thì ghé Wild Horse (mà chủ quán cho dịch là Con Ngựa!) trên đường Thái Văn Lung. Cũng có 1 mảng jazz trong chương trình biểu diễn buổi tối của cà phê Thanh Niên trên đường Nguyễn Văn Chiêm, bên hông nhà thờ Đức Bà. Mấy năm trước, đây là 1 trong những quán cà phê nhạc hiếm hoi. Đây có lẽ là quán cà phê ít thay đổi nhất ở Sài gòn nhiều đổi thay. Chỉ có cái mái rơm là được thay bằng mái lợp, còn lại mọi thứ hầu như vẫn như cũ. Vẫn người nữ ca sĩ luống tuổi hát nhạc jazz bằng chất giọng trầm khàn như có lửa, người nghệ sĩ saxophone tài hoa với những âm điệu da diết cùng cây piano và violon để tạo nên một sự thanh nhã qua các ca khúc Trịnh Công Sơn hay những tình khúc để đời như Love Story ....

    Sài gòn muôn mặt, sài gòn cà phê. Bởi vậy mà có cà phê dưới hầm như Carmen trên đường Lý Tự Trọng, phong cách nửa Viễn Tây, nửa Đà Lạt, hay Underground trên đường Đồng khởi; có cà phê trên cao như ở tầng thượng của khách sạn Rex, năm nào được tờ tạp chí AsiaWeek bầu chọn là nằm trong Top Five những quán cà phê sân thượng châu Á. Nếu muốn ngắm Sài gòn dưới tầm chim bay, có thể lên quán cà phê trên đỉnh Sài gòn ở lầu 33 Trung tâm thương mại Sài gòn ngắm sông Sài gòn như 1 dải lụa mềm từ tầng 15 của toà nhà Landmark .... cà phê Sài gòn có đủ khả năng để chiều lòng tất cả mọi người !

     Để rồi, nếu chỉ là người khách qua Sài gòn, thảng hoặc có nghĩ về thành phố với những tất tả sôi động của 1 cuộc sống không ngừng đổi thay, lại trở về cùng ta cái hương vị bao dung của quán cà phê với những tóc nâu môi trầm, những cà phê thanh vắng, cà phê ồn ào, với vị đắng cùng bóng tối ly cà phê .... Và khi đó, nỗi nhớ chợt dâng đầy .....

coffeetour.com.vn